به گزارش سلامت نیوز به نقل از هاپکینز مدیسن، ستون مهره یا ستون فقرات از 33 مهره تشکیل شده است که توسط دیسک های اسفنجی از هم جدا شده اند. ستون فقرات به 4 ناحیه تقسیم می شود:

• ستون فقرات گردنی: 7 مهره اول که در گردن قرار دارند
• ستون فقرات سینه ای: 12 مهره بعدی که در ناحیه قفسه سینه قرار دارند
• ستون فقرات کمری: 5 مهره بعدی که در قسمت پایین کمر قرار دارند
• ستون فقرات خاجی: پایین ترین 5 مهره، که در زیر کمر قرار دارد، همچنین شامل 4 مهره است که استخوان دنبالچه (دنباله) را تشکیل می دهند.

ستون فقرات کمری از 5 بخش استخوانی در ناحیه کمر تشکیل شده است که در آن بیماری دیسک کمر رخ می دهد.

دیسک برآمده: با افزایش سن، دیسک بین مهره ای ممکن است مایع خود را از دست داده و خشک شود. با این اتفاق، دیسک اسفنجی (که بین قسمت های استخوانی ستون فقرات قرار دارد و به عنوان یک ضربه گیر عمل می کند) فشرده می شود , این ممکن است منجر به شکستگی حلقه بیرونی سخت شود؛ به این دیسک برآمده می گویند.

پارگی یا فتق دیسک: در فتق دیسک، با برآمدن و یا پاره شدن لایه خارجی دیسک، مایع و مواد هسته مرکزی بیرون می ریزند. دیسک ناسالم مایع خود را از دست می دهد و حالت اسفنجی و انعطاف پذیری آن کاهش می یابد. فتق دیسک می تواند باعث درد، ضعف، بی حسی یا تغییر در حس شود.بیشتر فتق‌های دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات کمری، به‌ویژه بین مهره‌های چهارم و پنجم کمری و بین مهره پنجم کمری و مهره اول خاجی (سطوح L4-5 و L5-S1) اتفاق می‌افتد.

خطرات دیسک کمر

اگرچه سن مهم ترین عامل خطر برای دیسک کمر است، اما عدم تحرک بدنی می تواند باعث ضعیف شدن عضلات پشت و شکم شود و ممکن است باعث شود به درستی از ستون فقرات حمایت نکنند. صدمات کمر نیز زمانی افزایش می‌یابد که افرادی که معمولاً فعالیت بدنی ندارند در فعالیت‌های بیش از حد سخت شرکت کنند. کارهایی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین و پیچاندن ستون فقرات دارند نیز می توانند باعث آسیب به کمر شوند.

علائم بیماری دیسک کمر

علائم بیماری دیسک کمر بسته به محل فتق دیسک و اینکه چه ریشه عصبی به آن فشار می آورد متفاوت است.

موارد زیر شایع ترین علائم بیماری دیسک کمر هستند:

• کمر درد متناوب یا مداوم که ممکن است با حرکت، سرفه، عطسه یا ایستادن برای مدت طولانی بدتر شود
• اسپاسم عضلات پشت
• سیاتیک: دردی که از پشت یا باسن شروع می شود و از پائین پا به ساق پا یا داخل پا می رسد.
• ضعف عضلانی در پاها
• بی حسی در پا
• کاهش رفلکس در زانو یا مچ پا
• تغییرات در عملکرد مثانه یا روده

علائم بیماری دیسک کمر ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد ولی همیشه برای تشخیص به پزشک خود مراجعه کنید.

بیماری دیسک کمر چگونه تشخیص داده می شود؟

علاوه بر یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را انجام دهید:

• اشعه ایکس: آزمایشی که از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها بر روی فیلم استفاده می‌کند.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): روشی که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
• میلوگرام: روشی که از رنگ تزریق شده به کانال نخاعی استفاده می کند تا ساختار به وضوح در اشعه ایکس قابل مشاهده باشد.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری(سی تی اسکن): یک روش تصویربرداری که از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر افقی یا محوری (اغلب برش هایی) از بدن استفاده می کند. سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان ها، ماهیچه ها، چربی ها و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.
• الکترومیوگرافی (EMG): تستی که پاسخ عضلانی یا فعالیت الکتریکی را در پاسخ به تحریک عصب عضله اندازه گیری می کند.

بیماری دیسک کمر چگونه درمان می شود؟

به طور معمول، درمان محافظه کارانه اولین خط درمان برای مدیریت بیماری دیسک کمر است. این ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:

• استراحت
• آموزش حالت فیزیکی مناسب بدن (برای کمک به کاهش احتمال بدتر شدن درد یا آسیب به دیسک)
• فیزیوتراپی که ممکن است شامل اولتراسوند، ماساژ و برنامه های ورزشی باشد
• کنترل وزن
• استفاده از تکیه گاه کمری ساکرال
• دارویی برای کنترل درد و شل کردن عضلات

اگر این اقدامات با شکست مواجه شد، ممکن است برای برداشتن فتق دیسک به جراحی نیاز داشته باشید. جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.

جراح شما برشی در ناحیه کمر شما بر روی ناحیه ای که دیسک فتق دارد ایجاد می کند. ممکن است مقداری از استخوان پشت ستون فقرات برای دسترسی به دیسک برداشته شود. جراح شما قسمت فتق دیسک و هر قطعه اضافی را از فضای دیسک خارج می کند.

پس از جراحی، ممکن است برای جلوگیری از فتق دیسک دیگر، برای چند هفته در حین بهبودی از فعالیت محدود شوید.

آیا می توان از بیماری دیسک کمر پیشگیری کرد؟

حفظ وزن مناسب، شرکت در ورزش منظم و استفاده از وضعیت بدنی خوب می تواند خطر ابتلا به بیماری دیسک کمر را کاهش دهد.

زندگی با بیماری دیسک کمر

درمان محافظه کارانه نیاز به صبر دارد. اما پایبندی به برنامه درمانی می تواند کمردرد را کاهش دهد و احتمال بدتر شدن درد یا آسیب به دیسک را به حداقل برساند. اقدامات محافظه کارانه و جراحی هر دو زمان می برد تا موثر باشند.